Cùng Vương Thận Hoàn tìm hiểu thêm về Tinh trùng và quá trình sản xuất tinh trùng, qua đó định hướng được mắt xích liên quan giữa chất lượng tinh trùng và hiện tượng yếu sinh lý ở nam giới; đưa ra giải đáp tốt nhất hướng tới cách chữa trị yếu sinh lý, và vấn đề hiếm muộn của các cặp vợ chồng nhé.
***
Tinh trùng là gì
Ở con người, tinh trùng là giao tử đực, mang bộ nhiễm sắc thể đơn bội với 23 nhiễm sắc thể. Khi thụ tinh, 23 nhiễm sắc thể của tinh trùng kết hợp với 23 nhiễm sắc thể của trứng để tạo thành hợp tử với 46 nhiễm sắc thể và phát triển thành một cá thể hoàn chỉnh. Tinh trùng được biệt hóa cao độ để thực hiện chức năng sinh sản của nó, đó là di chuyển trong đường sinh dục nữ, nhận biết và thụ tinh với trứng.
Tinh trùng được sản xuất ở tinh hoàn, trong các ống nhỏ cuộn chặt gọi là ống sinh tinh. Tổng chiều dài của các ống này lên tới 250m. Nằm giữa các ống sinh tinh là tế bào Leydig có chức năng sản xuất hormone sinh dục nam testosterone.
***
Để có thể được xuất ra khỏi cơ thể, tinh trùng trưởng thành luôn phải trải qua quá trình sinh tinh.
Quá trình sinh tinh của nam giới.
Cơ chế sản xuất tinh trùng
Quá trình sản xuất tinh trùng hoàn thiện trong vòng 74 ngày, diễn ra liên tục từ tuổi dậy thì đến lúc chết của nam giới. Đây là một quá trình hiệu quả, có thể có tới vài trăm triệu tinh trùng được sinh ra ở tinh hoàn. Tuy nhiên, thụ tinh là không hiệu quả, vì chỉ có 1 tinh trùng cuối cùng được thụ tinh vào trứng. Vì vậy, nam giới cần duy trì hiệu quả của quá trình sinh tinh, vì số lượng tinh trùng giảm kèm chất lượng bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài có thể dẫn tới vô sinh.
Khoảng từ 2-6ml tinh dịch được ‘xuất phát’ cho mỗi lần xuất tinh
‘Gel tự nhiên’ đến từ cơ thể đàn ông, vô hiệu hóa nước tiểu có tính axit hoặc kiềm còn sót lại, để tránh nhiễm khuẩn khi xâm nhập, chính là một chất bôi trơn trên bề mặt quy đầu để dễ dàng ‘gặp gỡ’ môi âm hộ nhỏ vào âm đạo. Phần dịch này tới từ tuyến củ (Cowper’s) (sialoprotein) trộn lẫn với bài tiết từ tuyến Littré (bicarbonate và protein), ở dọc niệu đạo dương vật.
Sau đó, là sự bài tiết tiếp tới từ tuyến tiền liệt, chiếm khoảng 30% trong tổng thể tích của lần xuất tinh. Chất lỏng tiền liệt tuyến chứa các chất đệm và enzym tham gia vào quá trình đông tụ các protein tinh thể, tạo ra cấu trúc mềm, giống như gel trong đó các tinh trùng nằm bất động.
Tìm hiểu thêm về Tuyến tiền liệt tại đây
Quá trình sinh trưởng của tinh trùng ở mào tinh
Khi tới mào tinh, tinh trùng cần trải qua một quá trình trưởng thành với nhiều biến đổi về hình thái (hơi giống con nòng nọc, với kích thước ổn định), sinh hóa (tăng khả năng nhận diện và xúc tiến các phản ứng khi gặp trứng), chuyển hóa (tăng tính vận động cho tinh trùng, bởi khi ở tinh hoan, tinh trùng di chuyển không có định hướng) và sinh lý (tinh trùng ở đuôi mào tinh có khả năng thụ tinh cao hơn so với ở đầu). Điểm mấu chốt, sự trưởng thành này xác định khả năng di chuyển, nhận diện và thụ tinh trứng khi tinh trùng vào tới đường sinh dục nữ.
Các tinh trùng được thêm vào trong một ít tinh hoàn và dịch mào tinh, tiếp theo là dịch tiết cuối cùng, của túi tinh, chiếm khoảng 60% tổng khối lượng. Dịch túi tinh chứa một nồng độ cao của fructose (được cho là nguồn năng lượng cho tinh trùng), chất đệm, flavins, làm cho nó có màu vàng và các enzyme khử đông máu tinh dịch đồ.
Về đích
Từ mào tinh hoàn, tinh trùng phóng theo ống dẫn, được trộn lẫn với dịch tiết của tuyến tiền liệt (chiếm 30%), túi tinh (chiếm 60%), các tuyến hành niệu đạo (chiếm 10%), cuối cùng xuất phát ra ngoài theo đường niệu đạo trên thân dương vật. Nếu không được xuất phát, tinh trùng sẽ chết và hấp thụ bởi biểu mô ở bào tinh.
Fun facts
Trước khi trở thành tinh trùng trưởng thành, tinh trùng non – hay còn gọi là các tinh nguyên bào, thường xuyên ở trong trạng thái phân chia tế bào nên chúng rất nhạy cảm với những thay đổi về vật lý, hóa học và sinh học ở bên trong cũng như ở bên ngoài cơ thể. Vì vậy, tinh hoàn và dương vật là một trong hai bộ phận nhạy cảm nhất trên cơ thể nam giới.
Phân biệt giữa tinh trùng và tinh dịch
Tinh trùng có chức năng chính là thụ tinh với trứng, có cấu tạo giống con nòng nọc với ba phần đầu, thân và đuôi, được sản xuất ở tinh hoàn, không thể nhìn thấy bằng mắt thường, di chuyển rất nhanh và có khả năng sống từ 3-5 ngày trong âm đạo. Tinh hoàn trộn lẫn cùng dịch tiết từ tuyến tiết liệt và túi tinh, để tạo thành tinh dịch.
Tinh dịch là môi trường bảo vệ và nuôi dưỡng tinh trùng, có màu trắng đục, mùi vị dựa theo cơ thể của nam giới. Tinh dịch khi mới xuất ra có độ kết dính lớn, sau đó loãng dần và chảy ra giống nước. Tinh dịch có rất nhiều dưỡng chất như đường, protein, axit amin, kẽm, canxi,…
Quan hệ tình dục, tinh dịch được giải phóng điều độ giúp điều hòa giấc ngủ do được ‘giải phóng năng lượng’, với hợp chất melatonin giúp thư giãn cả hai giới. Hơn thế nữa, hoạt động tình dục đều đặn khiến cơ quan tuyến tiền liệt được hoạt động đều đặn để duy trì kích cỡ tế bào tiền liệt nguyên bản, không bị phình to, qua đó đảm bảo sức khỏe, và tránh được các bệnh liên quan tới tuyến tiền liệt.
Vậy, tuyến tiền liệt là gì? Cùng Vương Thận Hoàn tìm hiểu tại đây.
Chú ý ‘Tinh trùng có lợi cho sức khỏe’ là sự hiểu lầm nghiêm trọng
Tinh dịch đúng là một cường quốc protein và khoáng chất để nuôi dưỡng tinh trùng. Tuy nhiên, để thực sự đáp ứng được lượng khoáng chất tốt cho toàn bộ cơ thể, nữ giới phải tiêu hóa gấp 100 lần số tinh trùng được xuất ra mỗi lần, để hưởng lợi ích dinh dưỡng rõ rệt. Vì vậy, tốt nhất nữ giới nên tránh hấp thụ tinh dịch, để tránh các vấn đề dị ứng phát sinh.
Tinh trùng bị ảnh hưởng nhiều bởi hormone testosterone
Tìm hiểu thêm về Testosterone tại đây
Testosterone là một trong những hormone chủ chốt trong đời sính tình dục của nam giới. Đây là hormone kích thích thần kinh ham muốn tình dục, cũng chính là ‘sự bôi trơn’ giúp tăng cường cơ bắp, tạo độ cương cứng cho dương vật, cũng như quyết định khối lượng tinh dịch được sản xuất.
Cùng với các hormone nội tiết tố khác như GnRH, LH, FSH, prolactin và inhibin… Testosterone có nhiệm vụ:
- Kích thích phát triển ống sinh tinh
- Kích thích tế bào Sertoli bài tiết ra 1 protein gắn với androgen (ABP). Protein này gắn với testosterone, vận chuyển nội tiết này vào dịch trong lòng ống sinh tinh để giúp cho tinh trùng trưởng thành và phát triển.
- Kích thích tế bào Sertoli bài tiết dịch để nuôi dưỡng tinh trùng.
Một số định nghĩa cần biết:
- Tế bào Sertoli thuộc nhóm nội tiết sinh dục, nằm ở lớp màng nền của biểu mô ống sinh tinh, vào phía trong ống.
- GnRH, quan trọng với hệ thần kinh, là tác nhân kích thích thùy trước tuyến yên tiết ra LH, FSH – các nội tiết tố cần thiết cho hệ sinh sản.
- LH được sản xuất ở tuyến yên trước, thuộc tuyến sinh dục, có vai trò đảm bảo hệ thống sinh sản hoạt động khỏe mạnh.
- Hormone Prolactin quan trọng ở cả hai giới; là thông số cần thiết khi xét nghiệm bênh rối loạn cương dương ở nam giới và kích thích sữa của nữ.
Mùi vị của tinh dịch
Mùi vị của tinh dịch phụ thuộc vào thực phẩm được hấp thụ hàng ngày; vì vậy, cơ thể càng khỏe mạnh, tinh dịch càng không có mùi. Mùi tinh dịch có thể hơi tanh, đặc biệt nồng hơn nếu nam giới uống nhiều bia hay chất có cồn hoặc ăn nhiều đồ hải sản. Ngược lại, nếu ăn nhiều rau xanh, hoa quả, thì tinh dịch có mùi khá dễ chịu. Tinh trùng có thẻ có vị mặn khi dùng nhiều muối khoáng, vị ngọt nếu có đường hoặc vị chát khi có axit nhẹ.
Không có cách nào khác để làm ‘thơm’ mùi tinh dịch ngoài việc cải thiện bữa ăn hàng ngày với các hoạt chất vitamin C hoặc B-12, để làm tăng số lượng tinh trùng, hình thái và khả năng hoạt động của chúng.
***
Góc Giải Đáp Thắc Mắc
Tại sao một số cặp đôi, có đời sống tình dục viên mãn, nhưng lại hiếm muộn con cái? Ngược lại, một số cặp đôi khác không có chút ‘lửa’ nào trong phòng the, nhưng người phụ nữ lại ‘đậu thai’ đều đặn sau mỗi lần quan hệ (được tính theo năm?!) ? Hãy cùng Vương Thận Hoàn giải đáp câu hỏi này với 4 Hiểu Lầm sau.
Hiểu lầm 1: Yếu sinh lý không đồng nghĩa với việc suy giảm hoàn toàn khả năng hợp, làm đậu thai của nam giới!
Yếu sinh lý ở nam giới; về bản chất là sức khoẻ có vấn đề, với lượng testosterone biến động bất thường, qua đó gây ra hiện tượng suy giảm ham muốn tình dục. Vì vậy, số lượng tinh trùng được ‘xuất phát’ ít hơn, bao gồm sự suy giảm về chất lượng và số lượng; giảm khả năng tạo ‘phôi’ thai; đi kèm với triệu chứng ‘yếu sinh lý’ ở nam giới có biểu hiện rõ ràng như: dương vật không đủ căng cứng do máu không bơm lên kịp hay không kiểm soát được thời gian quan hệ hay suy giảm ham muốn khi tiếp xúc với cơ thể nữa giới. Tuy nhiên, vẫn có một lượng tinh trùng nhất định được xuất ra, qua đó vẫn có khả năng đậu thai.
> Kết luận: yếu sinh lý có ảnh hưởng lớn, nhưng không phải là nguyên nhân chính trong quá trình đậu thai.
Hiểu lầm 2: Hoạt động tình dục viên mãn với số lần quan hệ vô độ tỷ lệ thuận với sự chắc chắn về khả năng có con.
Để có thể hiểu được vấn đề này, ngoài kiến thức về tinh trùng, hãy cùng Vương Thận Hoàn tìm hiểu một chút về quá trình tương hợp – đậu thai qua các thông tin liên quan cần biết tại:
- Bài viết ‘Hormone testosterone và những điều cần biết’
- Bài viết ‘Yếu sinh lý nữ’
Vai trò của nam giới chiếm 50% quá trình thụ tinh và tạo bào thai; vì vậy quan niệm ‘hiếm muộn là lỗi tại vợ’ từ xưa đến nay hoàn toàn sai lầm, bởi có thể có rất nhiều vấn đề với tinh tùng như: tinh trùng loãng, tinh trùng dị dạng hoặc tinh trùng có nồng độ quá lớn nên tạo khối, qua đó giảm khả năng có con. Để có thể biết chính xác bệnh lý, cũng như tăng khả năng có thai, hai vợ chồng nên đến các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn tốt nhất.
Hiểu lầm 3: Các loại thuốc kích thích chính là ‘thần dược’ để tăng khả năng sinh lý của đàn ông
Các loại thuốc kích thích chính là các thành phần gây ảnh hưởng rất lớn tới hormone, kích thích các động mạch trong dương vật được mở rộng để máu lấp đầy nhanh hơn, qua đó tăng khả năng cương cứng. Tuy nhiên, trước khi sử dụng tới các phương pháp này, quý ông cần hiểu rõ cơ thể, cơ chế sản xuất tinh trùng và chức năng sinh lý của bản thân, để lựa chọn thực phẩm bổ trợ an toàn và đem lại hiệu quả nhất.
Các cách chữa trị Yếu sinh lý Đông Y và khám lâm sàng Tây Y đều nhắc đến chức năng hoạt động của Thận – bộ phận sản sinh ra hormone testosterone, nằm trong Lục phủ ngũ tạng của cơ thể con người. Vậy, hãy cùng tìm hiểu về cơ chế hoạt động của Thận nhé.
- Tìm hiểu thêm: Thận và chức năng của thận hỗ trợ đời sống tình dục..
Hiểu lầm 4: Số lượng tinh trùng là yếu tố quan trọng nhất để quá trình giao hợp thành công.
Kết luận: Điều này sai hoàn toàn, bởi cho dù số lượng tinh trùng – tinh dịch có được sản xuất nhiều, nhưng chất lượng tinh trùng không cao cũng sẽ dẫn đến việc khó đậu thai, với các yếu tố như cấu trúc của tinh trùng có vấn đề, hoặc tinh trùng tạo khối. Ngoài ra, bia rượu thuốc lá chính là những tác động ảnh hưởng rất xấu tới chất lượng tinh trùng. Cùng Vương Thận Hoàn tìm hiểu thêm về ‘Chế độ Sinh hoạt’ hợp lý ngay tại đây.
